hormonlar hakkında

Admin Mesaj Sayısı : 1139 Yaş : 32 Lakap : RApCash Kayıt tarihi : 02/05/08

HORMONLARIN SINIFLANMASI VE TÜRLERI Kimyasal yapilarina göre olur. Buna göre hormonlari 2 büyük sinifa ayirabiliriz: Lipid hormonlar: (A) Steroid hormonlar, (B) Çok doymamisli yag asitlerinin türevi prostaglandinler ve tromboksanlar. Protein peptid ya da amino asit türevi hormonlar. Türlü organizma kisimlarinin hormonlarini birer birer gözden geçirirsek, bunlarin yapilarinin pek degisik oldugunu ve kimini protein veya türevi, kimini steroid yapili olarak görürüz. Protein ve türevleri hormonlar, baslica hipofiz, tiroid ve paratiroid, timüs, pankreas, böbrek üstü medullasi, sindirim sistemi … vb. tarafindan yapilir. Steroid yapili hormonlar da böbrek üstü kabugu (korteksi), gonadlar (Testis, ovaryum) ve plesanta … vb. tarafindan yapilir. STEROID HORMONLAR Steroid Hormonlarin Kimyasal Açisi Steroid maddeler, lipid sinifina dahil maddelerdir. Genel karakterleri yapilarinda “Siklopentanoperhidrofenantren” halkasinin bulunusudur. Bunlar, halka üzerindeki fonksiyoner gruplarin sayilari, cinsleri, yerleri (hidroksil ve keton gruplari gibi), yan zincirlerinin uzunlugu gibi özellikleri ile birbirlerinden ayrilirlar. Halka üzerindeki pek ufak farkliliklar bu çesit maddelerin fizyolojik etkenliklerinde çok büyük degisikliklere yol açabilir. Steroid nüvede yer alan atomlarin ve gruplarin uzaysal konumlari bu maddelerin reaksiyonlarini ve enzimle olan iliskilerini tayin eder. Steroidlerin Genel Isimlendirilmeleri: (Alfa ve Beta Gruplari) Bir steroid halkasinda, kagit düzeyinin alt tarafina gelen gruplar (alfa), üst tarafina gelenler ise (beta) diye adlandirilirlar. Formül yazilirken, düzeyin altinda kalan gruplar, kesik çizgilerle (- -) üst tarafinda kalan gruplar ise (-) tek bir çizgi seklinde gösterilir. Durumu açik olmayan baglar (~) dalgali çizgilerle açiklanirlar. Bütün H ve CH3 gruplari açikça yazilmalidir. Gruplarin hangi karbon atomuna bagli olduklarini ve alfa mi yoksa beta pozisyonunda mi olduklarini, (örnegin asagidaki formülde oldugu gibi 8 β, 9 α, 10 β, 13 β, 14 α seklinde) gösterir. Steroid halkalar 5. karbon atomuna bagli H atomunun alfa ve beta durumunda olusuna göre α serisi ve β serisi diye adlandirilirlar. Hem C10 hem de C13 karbon atomlarinda metil gruplari bulunan halkalar C17 ye bagli yan zincirlere göre adlarini alirlar. Steroid nüvede yer alan, asit, aldehit, keton, alkol ve eter gibi gruplar ve baglar özel eklerle açiklanirlar. Esas maddeden sadece bir C atomunda degisiklik gösteren steroid ise “-epi” ilaveleri yapilir. Yan zincirde ana maddeden farkli olarak sadece bir C atomu daha az olan maddeler ise “nor” eki ile ifade edilirler. Steroid yapidaki hormonlar, adrenal bezde, testislerde, overlerde sentez edilirler. Steroid hormonlarin steroid nüvelerinin kaynagini kolesterol teskil eder. Kolesterol, ilgili organlarda önce “Proghenolone”a dönüsür. Bu maddeden de androjenler ve kortikosteroidler olusurlar. Androjenlerden ise östrojenler meydana gelir. Steroid Hormonlarin Biyolojik Açisi Steroid hormonlar gövdenin asagi yarisinda yerlesmis endokrin organlarda yapilirlar. Yapildiklari organlardan kan yoluyla etkili ve ödevli olduklari yere iletilirler. Örnegin, bunlardan progesteron, korpus luteumda yapilir ve uterus mukozasina etki eder. Fakat uterus mukozasi bir tavsanin gözünün içine konulursa, saydam olan korneadan, progesteronun göze yerlestirilmis uterus mukozasina da etki ettigi, ortaya gelen degisikliklerle görülür. Demek, hormon etkisi, etki edilecek organin veya dokunun yerine bagli degil, türüne baglidir. Yani steroid hormonlar, fonksiyon, yapi ve olusum yeri bakimindan farklidir. Su gruplara ayrilabilirler: 1- Androjen Hormonlar 2- Östrojen Hormonlar 3- Gestrojen Hormonlar 1- ANDROJEN HORMONLAR Yapilari: Bir dimetil steran halkasi ve dördüncü halkanin 17. karbonunda yan kol yerine = O veya – OH grubu bulunan maddelerdir. Androstan hidrokarbonunun türevidirler.