CANLILARDA ÇOĞALMA

Admin Mesaj Sayısı : 1139 Yaş : 32 Lakap : RApCash Kayıt tarihi : 02/05/08

CANLILARDA ÇOĞALMA
Üreme: Canlıların neslini devam ettirebilmek için ken*dine benzer bireyler meydana getirmelerine üreme veya çoğalma denir.
İki tip üreme vardır. Bunlar
1. Eşeysiz üreme
2. Eşeyli üreme
Eşeysiz üreme ile eşeyli üremeyi karşılaştırmalı olarak öğrenelim.
Eşeysiz çoğalma (üreme)
• Temelini rnitoz bölünme oluşturur.
• Erkeklik ve dişilik yoktur (Cinsiyet yok)
• Tek bir ata canlı bulunur.
• Yavru bireyler ata canlıdan mitoz bölünme ile oluşur.
• Oluşan canlıların bütün genetik özellikleri ata canlı-ntn aynısıdır.
• Canlıların çeşitliliğinde etkisi yoktur.
»Otuşan bireylerin ortam şartlarına dayanıklılıkları ay*
nıdır.
Eşeyli çoğalma (üreme)
• Temelini mayoz bölünme oluşturur. (Mitoz bu tip üremede hücre sayısını arttırır.)
• Cinsiyet vardır. (Erkek ve dişi olmak üzere iki birey bulunur.
• Bu tip üremede mayoz bölünme ile önce gametler oluşur, daha sonra gametler birleşir (döllenme) zigot oluşur. Zigot da mitozla gelişerek canlıyı oluşturur.
• Eşeyli üremede canlılar arasında gen alışverişi oldu*ğundan oluşan canlılar anne ve babadan farklı özelliklere sahip olur. Bu da ortam şartlarına daha dayanıklı bireylerin oluşmasını sağlar.

Etrafımızda gördüğümüz makroskobik canlılar ve göremediğimiz mikroskobik canlılar hücrelerden meydana gelmiştir. Hücreler ancak mikroskopla görülebilecek kadar küçük, canlı ve çok karmaşık yapılardır. İlk defa 1665 yılında Robert Hook, mantar dokusunu incelemiş gözlemlediği yapılarda küçük boşluklar görmüş ve gördüğü bu boşluklara içi boş odacıklar anlamına gelen HUCRE demiştir. Ancak hücre biliminin başlangıcı Matthias Schleiden ve Theodor Scwann tarafından ortaya konan hücre teorisine dayanmaktadır. Bu teori, tüm canlıların hücrelerden meydana geldiğini ve canlı yapısına katılan her hücrenin bağımsız olmalarına karşın birlikte çalıştıklarını ifade eder.
Bugünkü anlamda hücre teorisi
*Bütün canhlar bir veya bir çok hücreden meydana gelir.
*Hücreler canlının en küçük yapısal ve fonksyonel birimidir.
*Hücreler kendilerinden önceki hücrelerin bölünmesi İle meydana gelirler.
*Canlının kalıtım maddeleri hücrelerde bulunur.
HÜCRENİN ŞEKLI VE büyüklüğü
Hücreler çoğunlukla mikroskobik olmakla birlikte, gözle görülebilecek büyüklükte olan hücrelerde vardır En küçük hücreler gametler, bakteriler ve parazit bir hücrelilerdir. En büyük hücre ise deve kuşu yumurtasıdır. Bilinen en uzun hücre ise 1 m kadar uzunluktaki sinir hücreleridir.
Hücrelerin şekilleri farklı farklıdır. Yıldız, oval, küp, silindir, dikdörtgen vb. şekillerde olabilir. Mesela kemik hüc-releri yıldız, salgı hücreleri kübik, ince bağırsağın iç ta-baka hücreleri silindirik, bitki hücreleri kübik veya çok şekilli olabilir.